Joeri van Oeffel │ ‘Een lijstje is een boei in een enorme zee van informatie’

Op het moment dat je overvallen wordt door een aanval van draaiduizeligheid, staan hieronder 5 tips die je kunt ondernemen om vat te krijgen op je klachten ofwel kunt identificeren wat voor klachten je hebt.

-1- Omschrijf voor jezelf wat voor soort duizeligheid je hebt, hoe lang deze aanhoudt en of deze opwekbaar is.

Zie het maar als een soort dagboekje, om voor jezelf helder te krijgen waar je mee te maken heeft. In het geval van een actieve BPPD, is het klachtenpatroon vrij zwart-wit; de klacht voelt als een draaisensatie, echte draaierigheid komt in aanvallen welke niet langer duren dan maximaal 2 minuten. Daaromheen kun je wel duizeligheid ervaren maar het echte draaiende gevoel duurt kort. Daarbij zijn de klachten typisch opwekbaar door bewegingen van lijf en/of hoofd. Zittend op de bank, niet bewegend zal er geen duizeligheidsaanval worden getriggerd bij BPPD. Ervaar je de klachten anders dan hierboven beschreven, dan wordt de kans dat er sprake is van BPPD een stuk minder aannemelijk.

-2- Neem contact op met ons!

Heb je het idee dat de duizeligheid wordt veroorzaakt door BPPD, dan is het raadzaam een afspraak te maken met een gespecialiseerde fysiotherapeut. Wij kunnen de diagnose BPPD stellen en goed behandelen.  

Duizeligheidsklachten kennen veel oorzaken en zijn in veel gevallen onschuldig, maar niet in alle gevallen. Bij twijfel, raadpleeg altijd je huisarts.

-3- Pas op dat je niet valt!

BPPD is op zichzelf onschuldig; natuurlijk is het duizelige gevoel heftig en kan het misselijkmakend zijn, de aandoening zelf is goedaardig. Het gevaar schuilt in het feit dat mensen de klacht niet goed genoeg herkennen en daardoor de draaisensatie onderschatten waardoor men kan vallen. Bij het wisselen van houding wanneer je uit bed komt of opstaat uit een stoel, kan een trigger zijn voor een aanval. Zorg dat je de aanval even doorstaat door te blijven zitten of staan, al dan niet met steun. De aanval dooft vanzelf uit.

-4- Blijf in beweging en ga niet in bed liggen bij klachten (tenzij echt niet anders kan).

Als je flink duizelig bent, nodigt dit natuurlijk niet uit om met plezier te gaan bewegen. Toch is in het geval van BPPD juist zinvol om te bewegen. Als we kijken naar het oorzakelijke probleem van otolieten (kristallen) die zich op een plek bevinden in het evenwichtsorgaan waar ze je vervelende probleem veroorzaken, is het doel van behandeling om de otolieten te verplaatsen. In de behandelkamer maken we gebruik van repositiemanoeuvres; we herpositioneren die otolieten naar een plek elders in het evenwichtsorgaan waar ze geen problemen geven.

De patiënt helpt hierbij door te blijven bewegen want BPPD klachten hebben ook de neiging om met tijd zelf te herstellen (pas op: dit kan enkele maanden duren). Door zelf goed in beweging te blijven kan het otolietenbrok uiteen vallen wat klachtenvermindering geeft.

Het in beweging blijven moet natuurlijk wel geïnterpreteerd worden in samenspraak met punt 3!!

-5- Herken je de duizeligheid?

Helaas kan BPPD een terugkerend karakter hebben. Inherent aan de aandoening is er een recidiefkans. Bij meer dan 30% van de personen die BPPD klachten hebben ervaren komen de klachten in een latere periode terug. Vooralsnog is daar niks aan te doen. Herkenning maakt wel duidelijker waar je mee te maken hebt en hoe je er mee om moet gaan. ‘Elk nadeel hep ze voordeel’ om maar in voetbaltermen te blijven.

Zo, de eerste top 5 van deze website is live, doe er je voordeel mee. Wie weet heb je de tips al toegepast voordat je naar ons toekomt. Dan is hulp bieden voor ons alleen maar makkelijker!

Joeri van Oeffel │ Cruciaal in tijden van corona

Niet zo cruciaal als andere zorgverleners, die nu keihard werken op IC’s en andere afdelingen in het ziekenhuis. De fysiotherapeut is bij uitstek geknipt voor de rol om mensen aan het werk te houden, aan het sporten te helpen of te houden en om mensen te helpen met revalideren of herpakken van zijn/haar gezondheid. Met de komst van het coronavirus is er momenteel geen sprake van sporten, in beperkte zin sprake van werken en is de actieradius van eenieder flink verkleind. Hiermee is ook de rol van de fysiotherapeut meteen flink gedevalueerd.

Toch worden we vanuit de beroepsgroep gevraagd om goed te kijken welke mensen en klachten zorg behoeven, die niet kan wachten of het gevaar dreigt te verslechteren zonder fysiotherapeutisch ingrijpen. Gelukkig, kunnen we dan toch nog een steentje bijdragen. Er blijft alleen een wat grijs gebied; welke klacht is nu bedreigend of écht zorgbehoevend? Dat pijntje in je nek die er al een tijdje zit, kan wel even wachten.

Laat nu net de behandeling van duizeligheid er eentje zijn die eigenlijk niet kan wachten.

Het gevaar van duizeligheidsklachten is in de meeste gevallen niet eens zozeer het feit dat mensen duizelig zijn, juist de gevolgen ervan zijn gevaarlijk. Vallen als gevolg van duizelig zijn is het grootste risico. Duizeligheidsklachten komen het meeste voor bij de ‘ouder-wordende’ mens met als resultaat dat als mensen vallen, de gevolgen desastreus kunnen zijn. Opname in het ziekenhuis of revalidatie afdeling, sommige fracturen zijn zelfs direct of indirect levensgevaarlijk.

Ondanks het feit dat het corona-virus rondwaart en we voorzichtig moeten zijn met wie we in contact komen, contact zelfs moeten beperken, is  er de mogelijkheid om contact te leggen met een van ons.

Het eerste gesprek kan plaatsvinden op anderhalve meter afstand of via digitale weg. Na een uitgebreid vraaggesprek, hebben we al een idee waardoor uw klachten kunnen worden veroorzaakt. Ook een eventuele behandeling kan doorgang vinden, middels videogesprek dan wel in de praktijk, met inachtneming van alle hygiëne voorschriften.

Blijf alstublieft niet rondlopen met duizeligheidsklachten. De gevolgen kunnen wel eens groter zijn dan u misschien beseft.

Marjolein van Oeffel | Het belang van een adequate aanpak bij BPPD

‘Ik sta op uit mijn bed en de hele wereld begint te draaien. Ik val terug in mijn bed en het voelt alsof ik zojuist uit een kermis attractie ben gestapt’

Zomaar een zin die wij in de dagelijkse praktijk vaak horen.

Een ervaring die de wereld van de patiënt letterlijk en figuurlijk op zijn kop zet.
Het is beangstigend, alledaagse bewegingen zijn haast niet mogelijk, waardoor men wordt belemmerd in werk- sport of sociale activiteiten.

Het gevoel van draaiduizeligheid en/of het gevoel dat de omgeving draait kan veroorzaakt worden door BPPD.  

BPPD is een vorm van draaiduizeligheid die ontstaat bij een plotselinge verandering van de stand van het hoofd. Zoals voorover bukken, omhoog kijken en omdraaien.

De kans op het krijgen van BPPD is wanneer je ouder bent dan 60 jaar, 7x hoger dan in vergelijking met de leeftijdsgroep daaronder.

Waar jongere mensen vaak een typisch verhaal vertellen waarin de positie-afhankelijke provocatie gemakkelijk te ontdekken is, is dit bij de oudere mens vaak minder duidelijk. Zij spreken vaak van een continue onbalans of lichthoofdig zijn.

Klachten die al gauw ‘normaal’ worden bevonden gezien de leeftijd. Weggewuifd met ‘het gaat wel weer over’, of ‘je moet ermee leren leven’. Dit leidt tot een verminderde kwaliteit van leven en misschien wel  belangrijker: er is sprake van een verhoogd valrisico!

Eén van mijn eerste patiënten met BPPD herinner ik me nog goed. Een dame van 84 jaar kwam bij me in behandeling. Ze liep sinds een half jaar met een rollator ten gevolge van duizeligheid en onbalans.

Eigenlijk accepteerde mevrouw haar klachten wel. Zoals ze zelf zei, ‘oud worden is wat iedereen wil, maar oud zijn is af en toe ook gewoon niet leuk’. 

De huisarts stuurde mevrouw naar mij toe om te zien of ik tóch iets kon doen voor mevrouw en dan vooral om het evenwicht wat op te trainen.

Een succesverhaal werd het. Na een uitgebreid vraaggesprek en onderzoek kon ik de diagnose BPPD stellen. Na één behandeling met de Epley manoeuvre kwam mevrouw zonder rollator weer binnen wandelen. Mevrouw en haar omgeving spraken over een wonder, of ik kon toveren?  

Gelukkig wordt duizeligheid steeds meer serieus genomen en zijn er ook steeds meer mogelijkheden voor behandeling. Kennis en kunde met een snufje magie.

meer lezen:

• achtergrond BPPD

• behandelen BPPD: repositie manoeuvres

Joeri van Oeffel │ De kracht van wetenschap

Duizeligheid is een complexe klacht, lastige materie. Het fenomeen duizelig zijn is misschien wel het meest divers uitgelegde gezegde. Mensen spreken van dol zijn, duizelig zijn, het hebben van een dronkenmansgevoel, een centrifuge of draaimolengevoel, instabiel zijn maar ook minder duidelijke omschrijvingen als wazig zijn, niet helder zijn, een zweverig gevoel hebben zijn allemaal termen die mensen gebruiken om hun klachten te beschrijven. Maak daar maar eens chocola van?!

Toch is het vraaggesprek dat de fysiotherapeut houdt met patiënten het belangrijkste onderdeel van het onderzoek. De omschrijving van de klachten door de patiënt, zal moeten leiden tot het vormen van hypothesen en moet richting geven aan je onderzoek.

Natuurlijk hebben de meeste patiënten ook al in veel gevallen een eigen onderzoek gedaan. Wie raadpleegt ‘dokter Google’ niet bij dat gekke, akelige gevoel waar je last van hebt? Wanneer op je Google de zin ‘ik ben duizelig’ ingeeft krijg je 667.000 hits. Het internet kan hulp bieden bij klachten, maar 667.000 keer hulp is misschien veel van het goede.

Wat dan als je ‘oefeningen bij duizeligheid’ ingeeft? Het aantal hits slinkt al, nu 414.000 keer raak.

Laten we bij afbeeldingen het eerste plaatje eens gebruiken; hierin worden de oefeningen uitgelegd zoals beschreven door dokteren Brandt en Daroff. In 1980 beschreven zij een huiswerkprogramma voor draaiduizelige patiënten. Het toepassen van dat programma gaf, volgens de kennis die op dat moment voor handen was, bemoedigende resultaten. Patiënten beschreven verbetering in hun gerapporteerde klachten.

Nu heeft wetenschappelijk onderzoek over de jaren een vlucht genomen; nieuwe ideeën worden gaandeweg opgeworpen, soms ook weer afgeschoten. Ook de oudere kennis wordt weer onder de loep genomen en vergeleken met de nieuw verworven kennis. Dit is de kracht van wetenschappelijk onderzoek. Zoals eerder benoemd is duizeligheid een complex probleem en alles behalve afgebakend. Dus in de huidige tijd worden zulke klachten nog altijd te uit en te na onderzocht.

Hoe zit het dan met de huidige stand van zaken?

Zoals nu blijkt zijn de behandelmanoeuvres voor BPPD (goedaardige positieduizeligheid) volgens Epley en Semont vele malen effectiever dan de oefeningen volgens Brandt en Daroff.

Toch worden Brandt en Daroff oefeningen in de praktijk vaak nog meegeven aan patiënten, ondanks de bewezen verminderde effectiviteit. Het behandelen van draaiduizeligheid, in dit geval BPPD, is effectief maar geen pretje. Je kunt dus maar beter meteen de beste behandelmethode toepassen!

Deze website en dit blog zijn mede om deze reden in het leven geroepen. Een ideaal podium om je expertise kenbaar te maken.

Om onze bijdrage te leveren aan een gezondheidsprobleem dat invaliderend, angstig en stiekem groter is dan gedacht!